اگر روانشناس، تراپیست یا رواندرمانگری هستید که به دنبال فرصتی تازه در قارهای متفاوتید، استرالیا میتواند مقصدی رویایی باشد؛ کشوری با نظام آموزش عالی معتبر، تقاضای بالا برای خدمات سلامت روان و مسیرهای قانونی برای اقامت دائم. اما مهاجرت روانشناس به استرالیا چالشهایی دارد که بدون دانستن دقیق الزامها و مراحل، ممکن است فرایند دشوار یا پرهزینه شود.
استرالیا به خاطر کیفیت بالای زندگی، استانداردهای حرفهای دقیق و نظام بهداشتی پویا یکی از مقاصد محبوب برای روانشناسان و تراپیستها در سراسر جهان است. برای آنکه بتوان روانشناس یا رواندرمانگر در استرالیا شد و تابعیت کاری و اقامت دائم دریافت کرد، باید از مراحلی مثل ارزیابی مهارتها توسط انجمن روانشناسی استرالیا و ارزیابی مدارک، ثبت نام در سازمان روانشناسی استرالیا (Psychology Board of Australia) و دریافت مجوز کار قانونی عبور کرد. در این مقاله از رانیکا، به بررسی کامل مسیرهای مهاجرت روانشناس به استرالیا، الزامات اصلی و فرصتهای موجود در این کشور میپردازیم تا بتوانید تصمیم آگاهانهای بگیرید.
معرفی رشته روانشناسی در استرالیا
در نظام کدگذاری اشتغال استرالیا و نیوزیلند (ANZSCO)، مشاغل روانشناسی در رده 2723 – Psychologists قرار دارند. چند نمونه از زیرمجموعههای این گروه عبارتند از:
- روانشناس بالینی (Clinical Psychologist) – با کد 272311
- روانشناس تحصیلی (Educational Psychologist) – با کد 272312
- روانشناس سازمانی (Organisational Psychologist) – با کد 272313
- رواندرمانگر (Psychotherapist) – با کد 272314
- سایر روانشناسان (Psychologists nec) – با کد 272399
کد ANZSCO برای روانشناس مهم است؛ چون برای مهاجرت روان درمانگر استرالیا در اکثر ویزاهای مبتنی بر مهارت و سازمانهای ارزیابی مدارک روانشناسی در استرالیا استفاده میشود و نشان میدهد که شغل شما در کدام رده است. رشته روانشناسی در استرالیا تحت نظارت دو نهاد کلیدی است: Australian Psychology Accreditation Council (APAC) که مسئول اعتبارسنجی برنامههای آموزشی روانشناسی است و Psychology Board of Australia (PsyBA) که مسئول ثبت و مقررات حرفهای روانشناسان است.
برای تبدیل شدن به روانشناس دارای ثبت عمومی (General Registration) و اخذ اقامت روانشناس در استرالیا، معمولا لازم است که یک دوره شش ساله کامل تحصیلات و آموزش حرفهای را طی کنید؛ به طور خاص، از طریق گذراندن یک دوره کارشناسی چهار ساله مطابق با استانداردهای APAC، سپس یا یک دوره فوقلیسانس/دکترا حرفهای، یا مسیر ۵+۱ (یک سال کار عملی تحت نظارت به همراه قبولی در آزمون ملی روانشناسی). مسیر قدیمی «۴+۲» (چهار سال تحصیل + دو سال کار تحت نظارت) در ۳۰ ژوئن ۲۰۲۲ برای متقاضیان جدید بسته شد و به تدریج کنار گذاشته میشود.
تخصص های رشته روانشناسی در استرالیا
در استرالیا روانشناسان عمومی میتوانند پس از تکمیل استاندارد اولیه، برای اعتبار تخصصی در یکی از حوزههای ذیل اقدام کنند. این حوزهها توسط Psychology Board of Australia (PsyBA) تحت قانون ملی تعریف شدهاند.
- روانشناسی بالینی (Clinical Psychology)
- عصبروانشناسی بالینی (Clinical Neuropsychology)
- مشاوره روانشناسی (Counselling Psychology)
- روانشناسی آموزشی و رشدی (Educational and Developmental Psychology)
- روانشناسی قانونی (Forensic Psychology)
- روانشناسی سلامت (Health Psychology)
- روانشناسی سازمانی (Organisational Psychology)
- روانشناسی جامعه (Community Psychology)
- روانشناسی ورزش و تمرین (Sport and Exercise Psychology)
برای دریافت هر یک از این تخصصها، لازم است علاوه بر تحصیلات تخصصی مرتبط، ۳۰۰۰ ساعت کار تحت نظارت در برنامه Registrar Program انجام شده و برای ثبت عمومی اقدام شود.
رشتههای روانشناسی مورد نیاز در استرالیا
با توجه به روند فعلی نیازهای سلامت روان در استرالیا و سیاستهای دولت، حوزههایی که تقاضای بیشتری برای اخذ اقامت روانشناس در استرالیا دارند عبارتند از:
- روانشناسی بالینی: مخصوصا برای اختلالات روانی شدید، روانشناسی سلامت روانی، و رواندرمانی روانپزشکی
- روانشناسی آموزشی و رشدی: مشکلات یادگیری، اختلالات رشد، روانشناسی کودک
- روانشناسی سلامت: مداخلات پیشگیری، روانشناسی عمومی سلامت، سلامت روان جامعه
- روانشناسی سازمانی: مشاوره سازمانی، بهبود بهرهوری، رضایت شغلی، سلامت روان کارکنان، سطوح فرهنگ سازمانی
- رواندرمانی و مشاوره روانشناختی: خدمات با رویکردهای رواندرمانی مختلف برای مشکلات رایج مانند اضطراب، افسردگی، استرس، تروما
شرایط مهاجرت تراپیست به استرالیا
در پروسه مهاجرت تراپیست به استرالیا، اگر تراپیست به معنای رواندرمانگر باشد که خدمات مشاوره و رواندرمانی ارائه میدهد اما عنوان روانشناس ثبتشده را ندارد، وضعیت ممکن است متفاوت باشد، بسته به اینکه چه مدارکی دارد و آیا نیاز به ثبت PsyBA دارد یا خیر. معمولا عنوان Psychotherapist یا Counselor مقررات حمایتی رسمی به اندازه روانشناس ندارد، ولی برای خدمات رواندرمانی، مجوزها، بیمه حرفهای و استانداردهای اخلاقی مهمند.
اگر تراپیست قصد دارد خدماتی ارائه دهد که به ثبت روانشناس نیاز دارد، باید مدارک تحصیلی مورد قبول، مهارت زبان انگلیسی و تجربه حرفهای مرتبط داشته باشد و احتمالا ارزیابی مهارت انجام شود. همچنین متقاضیانی که مدارک خارجی دارند، باید مدارک تحصیلیشان توسط APS ارزیابی شود تا موافقت شود که معادل آموزش استرالیایی است یا نه.
به طور کلی، مهاجرت روانشناس به استرالیا شامل دو بُعد اصلی است: مهاجرت حرفهای (ثبت و مجوز کار به عنوان روانشناس) و مهاجرت ویزایی (اخذ اقامت کاری یا دائم). برای موفقیت در مسیر مهاجرت روان درمانگر استرالیا، متقاضی باید هر دو بُعد را برآورده کند.
داشتن مدرک تحصیلی معتبر
- متقاضی باید حداقل یک مدرک چهارساله روانشناسی داشته باشد که معادل تحصیلات مورد تایید Australian Psychology Accreditation Council (APAC) باشد.
- در بسیاری از موارد، کارشناسی تنها کافی نیست؛ برای گرفتن General Registration باید حداقل یک دوره تکمیلی (مثلا کارشناسی ارشد یا دکترا) یا مسیر 5+1 internship program را طی کنید.
- متقاضیان خارجی باید مدارک خود را برای معادلسازی و ارزیابی مدارک تحصیلی روانشناسی استرالیا به Australian Psychological Society (APS) ارسال کنند.
ارزیابی مهارت ها
- ارزیابی مدارک روانشناسی استرالیا توسط APS انجام میشود. هدف آن مقایسه مدارک تحصیلی و تجربه کاری شما با استانداردهای آموزشی و حرفهای استرالیا است.
- نتیجه مثبت این ارزیابی یکی از پیششرطهای اصلی برای ویزای کاری مهاجرت روان درمانگر استرالیا و همچنین ثبت حرفهای است.
مهارت زبان انگلیسی
- همه روانشناسان مهاجر باید مهارت بالایی در زبان انگلیسی داشته باشند.
- آزمونهای پذیرفتهشده: IELTS Academic (حداقل 7 در هر مهارت)، PTE Academic (معادل 65) یا آزمونهای مشابه تاییدشده توسط PsyBA
ثبت حرفه ای با Psychology Board of Australia (PsyBA)
- برای کار قانونی به عنوان روانشناس باید در Psychology Board of Australia ثبت شوید.
- این ثبت دو مرحله دارد:
- Provisional Registration: برای روانشناسان خارجی که هنوز نیازمند تکمیل بخشی از آموزش یا کارآموزی هستند.
- General Registration: پس از گذراندن دورههای لازم و قبولی در آزمون ملی روانشناسی، فرد میتواند به عنوان روانشناس عمومی کار کند.
تجربه کاری و کارآموزی
بسیاری از مسیرها (به ویژه برای گرفتن تخصصی مثل روانشناسی بالینی یا روانشناسی سازمانی) نیازمند ۳۰۰۰ ساعت کار تحت نظارت هستند. این دوره به نام Registrar Program شناخته میشود.
شرایط ویزایی
- روانشناسی در لیست مشاغل مورد نیاز استرالیا قرار دارد.
- رایجترین ویزاها برای روانشناسی در استرالیا: ویزاهای 189، 190، 491 و ویزای کارفرما (Employer Sponsored)
بررسی صلاحیت های حرفه ای و اخلاقی
- متقاضی باید گواهی عدم سوءپیشینه ارائه دهد.
- مدارک مربوط به سوابق کاری و نظارتی نیز باید شفاف و قابل اثبات باشند.
- PsyBA و AHPRA بررسیهای اخلاقی و امنیتی را انجام میدهند.
مسیرهای جایگزین (برای کسانی که شرایط کامل ندارند)
- افرادی که هنوز مدارکشان معادلسازی نشده میتوانند از طریق تحصیل در دانشگاههای استرالیا وارد شوند و دورههای تکمیلی بگذرانند تا واجد شرایط ثبت شوند.
- در این حالت ابتدا با ویزای دانشجویی وارد میشوند و بعد از تکمیل آموزش میتوانند برای ثبت حرفهای و ویزای کاری اقدام کنند.
مدارک لازم برای مهاجرت روانشناس به استرالیا
برای روانشناسان بینالمللی، مدارک زیر عمدتا لازم است:
- مدرک تحصیلی معتبر در روانشناسی که طبق استاندارد APAC باشد (کارشناسی + فوق لیسانس یا دکترا یا مسیر ۵+۱)
- ارزیابی مهارت از طریق Australian Psychological Society (APS)
- ثبت Provisional و سپس General registration با Psychology Board of Australia (PsyBA)؛ متقاضیان با مدارک خارجی باید ابتدا Provisional registration بگیرند و بعد از برآورده کردن شرایط بتوانند General registration بگیرند
- مهارت زبان انگلیسی؛ معمولا آزمونهایی مثل IELTS یا PTE و معادل آنها، مورد قبول PsyBA و مقامات مهاجرتی است
- گواهی سابقه کار حرفهای، سوابق نظارت (Supervision)، مدارک اخلاقی و سوابق کیفری پاک؛ ممکن است نیاز باشد مدارک رسمی از کشور مبدا ارائه شود
نحوه گرفتن ویزای کار روانشناس در استرالیا
ابتدا باید ببینید روانشناس در فهرست مشاغل مورد نیاز است یا نه. این امر برای انواع ویزاهای مهاجرت مبتنی بر مهارت (Skilled Visas) مهم است. از جمله گزینههای ویزا برای اخذ اقامت روانشناس در استرالیا عبارتند از:
- Subclass 189 – Skilled Independent Visa: مهاجرت دائمی بر مبنای امتیاز
- Subclass 190 – Skilled Nominated Visa: نیاز به نامزدی ایالتی دارد؛ ایالتی که روانشناس را در لیست مشاغل خود دارد باید نامزدی شما را بپذیرد
- Subclass 491 – Skilled Work Regional Visa: ویزای موقت منطقهای که ممکن است بعدها به اقامت دائم منجر شود
- ویزاهای حمایت کارفرما (Employer Sponsored visas): برای روانشناسانی که پیشنهاد کار دارند؛ بعضی از ایالتها و کارفرماها حاضرند از متخصصان روانشناسی بینالمللی حمایت کنند
در کنار ویزای کار روانشناس در استرالیا، ثبت حرفهای با PsyBA هم لازم است تا بتوانید به عنوان روانشناس کار قانونی انجام دهید.
اقامت دائم روانشناسان در استرالیا
مهاجرت روانشناس به استرالیا و رسیدن به اقامت دائم از طریق مسیرهای ویزای مهارتی (Skilled Migration) و یا حمایت کارفرما امکانپذیر است. برای این کار باید هم الزامات حرفهای (ثبت به عنوان روانشناس) و هم الزامات ویزایی (امتیاز، اسپانسر یا حمایت ایالت/کارفرما) را برآورده کنید. یکی از ویزاهای زیر را برای مهاجرت روانشناس بالینی به استرالیا میتوانید انتخاب کنید:
ویزای مهارتی مستقل (سابکلاس 189)
- مستقل از حمایت کارفرما یا ایالت
- بر اساس امتیاز ارزیابی میشود
- نیاز به داشتن حداقل 65 امتیاز دارد (سن، تحصیلات، تجربه کاری، زبان و…)
- نتیجه: اقامت دائم مستقیم
ویزای مهارتی نامزدی ایالتی (سابکلاس 190)
- نیازمند حمایت (Nomination) از یک ایالت یا قلمرو استرالیا
- برای روانشناسانی که در لیست مشاغل ایالتی قرار دارند
- نتیجه: اقامت دائم مستقیم
ویزای کاری ماهر منطقه ای موقت (سابکلاس 491)
- ویزای موقت ۵ ساله مخصوص مناطق ریجنال
- نیازمند اسپانسر ایالتی یا خانوادگی
- پس از ۳ سال کار و زندگی در منطقه ریجنال میتوانید برای اقامت دائم اقدام کنید
ویزاهای حمایتی کارفرما (مانند سابکلاس 186)
- اگر پیشنهاد شغلی از کارفرمای استرالیایی داشته باشید، میتوانید با حمایت کارفرما برای مهاجرت روانشناس بالینی یا مشاوره به استرالیا اقدام کنید و به اقامت دائم برسید.
تفاوت مهاجرت تحصیلی و کاری روانشناس به استرالیا
در جدول زیر میتوانید تفاوتهای این دو مسیر را برای مهاجرت روانشناسان به استرالیا مشاهده کنید.
ویژگیها | مهاجرت تحصیلی | مهاجرت کاری |
هدف اصلی | تحصیلات بیشتر، تخصص، کسب مدرک برای ثبت حرفهای | اشتغال روانشناسی و کسب درآمد، در عین حال ممکن است منجر به اقامت دائم شود |
الزام تحصیلی | پذیرش در دانشگاه استرالیایی با دوره مورد تایید APAC، هزینه شهریه، زندگی دانشجویی | مدارک کامل روانشناسی، ثبت با PsyBA، ارزیابی مهارت، پیشنهاد کار یا ویزای مبتنی بر مهارت |
مجوز کاری | بعضی ویزاهای دانشجویی اجازه کار محدود دارند؛ ولی پس از فارغالتحصیلی نیاز به ثبت روانشناس و مجوز کار تمام وقت است | از همان ابتدا باید شرایط ثبت حرفهای و ویزا را برای کار تمام وقت فراهم کرد |
مسیر ثبت روانشناسی | ممکن است نیاز به ادامه تحصیل در بخش فوقلیسانس/دکترا یا مسیر intern داشته باشید | معمولا باید مدارکتان کامل باشد و بتوانید provisional/general registration بگیرید |
زمان و هزینه | هزینه تحصیل، زندگی، احتمالا هزینههای تحصیلات تخصصی | هزینههای ارزیابی، ثبت حرفهای، ویزا، جابهجایی؛ اما ممکن است زودتر به درآمد برسید |
بازار کار روانشناس در استرالیا
روانشناسان و رواندرمانگران جزو مشاغل دارای تقاضای متوسط تا بالا در استرالیا هستند؛ سازمانهای دولتی، خدمات سلامت و روان، مدارس، مراکز درمانی خصوصی، تحقیقات آکادمیک و مشاوره سازمانی همه بازارهایی هستند که نیاز به روانشناسان دارند. آمار نشان میدهد که حدود 50,800 نفر روانشناس و رواندرمانگر در استرالیا مشغولاند که تقریبا نیمی از آنها کار پاره وقت دارند. رشد سالانه اشتغال نیز در این رشته مثبت است.
از طرف دیگر، منطقه جغرافیایی و ایالت تاثیر زیادی بر بازار کار روانشناسی در استرالیا دارد؛ در مناطق شهری بزرگ مثل سیدنی و ملبورن، فرصتها بیشتر ولی رقابت نیز بالاتر است؛ در مناطق دورافتاده ممکن است حمایت بیشتری برای جذب متخصص وجود داشته باشد.
آینده تراپیست ها در استرالیا
نیاز به سلامت روان در استرالیا در حال رشد است؛ عواملی مثل کووید-۱۹، استرس اقتصادی، مشکلات روانی ناشی از تغییرات اجتماعی باعث شده رضایت عمومی نسبت به دسترسی به خدمات شغل تراپی در استرالیا بیشتر شود. دولتها در سطح فدرال و ایالتی طرحهایی پیشنهاد دادهاند که بودجه رواندرمانی و جلسات یارانهای (Medicare rebates) را افزایش دهند. بازنگری در نظام آموزشی و مسیرهای ثبت روانشناسی در دست انجام است تا مسیرها شفافتر و سریعتر شوند. همچنین PsyBA و AHPRA در حال بررسی بهبود مسیرها برای کاهش کمبود نیروی روانشناس در برخی ایالات هستند.
درآمد روانشناسان در استرالیا
متوسط درآمد روانشناسان عمومی در استرالیا سالانه بین 95,000 تا 110,000 دلار استرالیا است، بسته به تجربه، محل جغرافیایی، تخصص و محل کار (دولتی یا خصوصی). روانشناسان تازهکار در مراحل ابتدایی معمولا درآمد کمتری دارند؛ برای مثال، روانشناسان تازهکار ممکن است درآمد سالانه حدود 60,000 تا 70,000 دلار استرالیا را داشته باشند. روانشناسان دارای تخصص در زمینههایی مثل روانشناسی سازمانی، روانشناسی سلامت، عصب روانشناسی یا روانشناسی قانونی معمولا درآمد بالاتری دارند.
مهاجرت روان درمانگر استرالیا با رانیکا
اگر قصد مهاجرت به استرالیا به عنوان روانشناس یا روان درمانگر را دارید، مشاوره با افراد متخصص این پروسه را برای شما سادهتر و سریعتر میسازد. مجموعه رانیکا با تیمی متخصص در این حوره، آماده خدماترسانی به شماست. در اولین قدم میتوانید فرم ارزیابی رایگان رانیکا را تکمیل فرمایید تا متخصصان ما با شما تماس بگیرند.
کلام آخر
مهاجرت روانشناس به استرالیا یک فرصت فوقالعاده است؛ کشوری با سیستم حرفهای قوی، تقاضای رو به افزایش برای خدمات سلامت روان و امکان رسیدن به اقامت دائم از طریق مسیرهای مختلف. اما موفقیت در مسیر مهاجرت تراپیست به استرالیا نیازمند آمادگی دقیق، چه در مورد مدارک آموزشی، زبان انگلیسی، ثبت حرفهای و چه انتخاب نوع ویزا است. اگر از همین حالا مراحل لازم را بشناسید و برنامهریزی درستی داشته باشید، میتوانید همزمان با ورود به بازار کار، کیفیت زندگی خود و خانوادهتان را هم ارتقاء دهید.
سوالات متداول
ارزیابی مدارک روانشناسی در استرالیا چگونه انجام می شود؟
ارزیابی مدارک روانشناسی در استرالیا توسط Australian Psychological Society (APS) انجام می شود. در این فرایند، مدارک تحصیلی، واحدهای درسی گذرانده شده، مدت و سطح تحصیل، و تجربه کاری متقاضی با استانداردهای آموزشی تاییدشده توسط APAC مقایسه می شود تا مشخص شود آیا معادل تحصیلات روانشناسی در استرالیا است یا خیر. در صورت پذیرش، نتیجه مثبت ارزیابی به عنوان Skills Assessment برای درخواست ویزاهای مهارتی و همچنین برای ثبت حرفه ای در Psychology Board of Australia (PsyBA) مورد استفاده قرار می گیرد.
آیا مهاجرت روانشناس بالینی با روانشناس مشاوره تفاوت دارد؟
بله، مهاجرت روانشناس بالینی با روانشناس مشاوره در استرالیا تفاوت هایی دارد؛ هر دو باید مدارکشان توسط APS ارزیابی و در Psychology Board of Australia ثبت شوند، اما روانشناسان بالینی معمولا در کد شغلی 272311 (Clinical Psychologist) قرار می گیرند که در بیشتر ایالت ها تقاضای بالاتری دارد و امتیاز بیشتری در سیستم مهاجرتی می آورد، در حالی که روانشناسان مشاوره در گروه 272399 (Psychologists nec) یا گاهی Counselling Psychologist طبقه بندی می شوند که بسته به ایالت، فرصت ها و مسیرهای ویزایی متفاوتی دارند.
آیا امکان گرفتن اقامت دائم برای روانشناسان در استرالیا وجود دارد؟
بله، روانشناسان می توانند در استرالیا اقامت دائم دریافت کنند. این مسیر معمولا از طریق ویزای مهارتی (Skilled Migration) مانند ویزای 189، 190 یا 491 یا از طریق حمایت کارفرما (Employer Sponsored) امکان پذیر است. شرط اصلی داشتن ارزیابی مهارت مثبت از APS، تسلط به زبان انگلیسی و ثبت نام در Psychology Board of Australia است. پس از دریافت این ویزاها، متقاضی و خانواده اش از مزایای کامل اقامت دائم، از جمله حق کار، تحصیل و دسترسی به خدمات درمانی بهره مند می شوند.