پرش به محتوا 
تابعیت فرزند متولد شده در استرالیا به صورت خودکار و بر اساس محل تولد (اصل خاک) اعطا نمی‌شود. قانون تولد فرزند در استرالیا بر پایه «اصل خون» استوار است، به این معنا که وضعیت شهروندی یا اقامت والدین در زمان تولد، تعیین‌کننده اصلی وضعیت حقوقی فرزند است. بنابراین، اگر حداقل یکی از والدین شهروند یا مقیم دائم استرالیا باشد، فرزند متولد شده در این کشور شهروند خواهد بود، اما در غیر این صورت، کودک همان ویزای موقت والدین را به ارث می‌برد.
با این حال تفاوت‌های مهم بین تولد در داخل و خارج از استرالیا، شرایط خاص قانون اقامت ۱۰ ساله، و تاثیر وضعیت ویزای والدین (مانند توریستی یا دانشجویی) بر آینده فرزند، پیچیدگی‌هایی دارند. این مقاله به بررسی جامع موضوع تابعیت فرزند متولد شده در استرالیا می‌پردازد و جزئیات مربوط به قوانین، شرایط و تاثیرات مختلف بر وضعیت اقامتی فرزند را برای شما تشریح می‌کند.
آیا تولد در استرالیا به معنای شهروندی است؟
پاسخ صریح و کلیدی به این پرسش که آیا تولد در استرالیا به طور خودکار منجر به تابعیت می‌شود، منفی است. بسیاری از متقاضیان مهاجرت به استرالیا این تصور را دارند که صرف به دنیا آوردن کودک در خاک این کشور، راهی برای اخذ اقامت دائم و شهروندی برای فرزند و حتی والدین است. با این حال، این تصور با واقعیت‌های قانونی استرالیا فاصله زیادی دارد. قانون تولد فرزند در استرالیا بیان می‌کند که فقط تولد در این کشور، اقامت به همراه ندارد و وضعیت حقوقی و نوع ویزای والدین، عامل تعیین‌کننده در اقامت کودک به دنیا آمده در استرالیا و وضعیت تابعیتی او هستند.
استرالیا برای اعطای تابعیت از طریق تولد، از «اصل خون» (Jus Sanguinis) پیروی می‌کند، به این معنا که تابعیت از طریق والدین به ارث می‌رسد و اصل خاک در اعطا تابعیت نقش اصلی را ندارد. این رویکرد قانونی، به طور هدفمند برای مدیریت مهاجرت و جلوگیری از «گردشگری تولد» طراحی شده و اطلاع از آن برای هر خانواده‌ای که قصد بچه‌دار شدن با ویزای استرالیا را دارد، بسیار مهم است.
قوانین تابعیت استرالیا (اصل خاک در برابر اصل خون)
برای اطلاع کامل از قوانین مربوط به تابعیت فرزند متولد شده در استرالیا، ابتدا شما باید با ۲ اصل بنیادین بین‌المللی آشنا شوید:
- اصل خاک
- اصل خون
رویکرد استرالیا و تغییرات تاریخی آن در این زمینه، چارچوب اصلی قوانین فعلی را برای اقامت کودک به دنیا آمده در استرالیا تشکیل می‌دهند.
اصل خاک در اعطا تابعیت (Jus Soli) چیست؟
اصل خاک در اعطا تابعیت، شیوه‌ای است که بر اساس آن، هر فرزندی که در قلمرو یک کشور (شامل خاک، کشتی و هواپیما) متولد شود، شهروندی آن کشور را دریافت می‌کند. در این اصل، وضعیت اقامت یا تابعیت والدین تاثیری در وضعیت فرزند ندارد و این روش بیشتر در کشورهای مهاجرپذیر مانند آمریکا و کانادا رایج است.
اصل خون (Jus Sanguinis) چیست؟
در مقابل، اصل خون شیوه‌ای است که در آن، تابعیت از طریق نسب و رابطه خونی از والدین به فرزند منتقل می‌شود. به عبارت دیگر، فرزندی که از والدینی با تابعیت یک کشور خاص به دنیا بیاید، شهروند آن کشور محسوب می‌شود و محل تولد او تعیین‌کننده نیست. امروزه بسیاری از کشورها، از جمله ایران و استرالیا، نظام تابعیتی خود را عمدتا بر پایه این اصل بنا نهاده‌اند.
استرالیا از کدام اصل پیروی می کند؟
تغییر رویکرد استرالیا از اصل خاک به اصل خون، نشان می‌دهد که رویکرد این کشور در قبال اعطای تابعیت، یک سیر تحول مشخص را طی کرده است. تا تاریخ ۲۰ آگوست ۱۹۸۶، استرالیا از اصل خاک پیروی می‌کرد و تمام کودکان متولد شده در این کشور، به صورت خودکار شهروند استرالیایی شناخته می‌شدند.
اما از این تاریخ به بعد، برای مدیریت بهتر مهاجرت و جلوگیری از «گردشگری تولد»، قانون تولد فرزند در استرالیا تغییر کرد و این کشور رویکرد خود را به سمت اصل خون تغییر داد. این اصلاح قانونی، یک اقدام استراتژیک برای کنترل دقیق‌تر بر فرآیند اعطای شهروندی بود و مسیرهای دیگری مانند ویزای فرزند استرالیا را برای کودکانی که به طور خودکار شهروند نمی‌شوند، تعریف کرد.
وضعیت تابعیت فرزندان متولد شده در استرالیا
وضعیت حقوقی فرزندی که در خاک استرالیا به دنیا می‌آید، به طور مستقیم به وضعیت ویزای والدین او در زمان تولد بستگی دارد. برخلاف تصور عمومی، حق شهروندی در استرالیا صرفا از طریق تولد در این کشور به دست نمی‌آید. در ادامه، سناریوهای مختلف بر اساس وضعیت والدین برای تعیین تابعیت فرزند متولد شده در استرالیا بررسی می‌شوند.
سناریوی اول: حداقل یکی از والدین، شهروند یا مقیم دائم استرالیا است
این سناریو، واضح‌ترین حالت اجرای اصل خون در قوانین استرالیا است و بهترین نتیجه را برای فرزند شما به همراه دارد. اگر در زمان تولد فرزند در خاک استرالیا، حداقل یکی از والدین (پدر یا مادر) شهروند استرالیا یا دارای اقامت دائم باشد، فرزند به طور خودکار و در بدو تولد، شهروند استرالیا محسوب می‌شود. پس از تولد، شما برای دریافت گواهی شهروندی و پاسپورت استرالیایی فرزند خود اقدام می‌کنید.
سناریوی دوم: والدین دارای ویزای موقت هستند
این سناریو برای بسیاری از مهاجران موقت، مانند دانشجویان یا دارندگان ویزاهای کاری، پیش می‌آید و شامل تابعیت فرزند با ویزای توریستی والدین نیز می‌شود. اگر هر دو والد دارای ویزای موقت باشند، فرزند متولد شده در استرالیا، شهروند این کشور محسوب نمی‌شود، بلکه به طور خودکار همان نوع ویزای موقت والدین خود را دریافت می‌کند.
والدین تنها باید در اسرع وقت پس از تولد، با ارائه گواهی تولد و پاسپورت خارجی کودک به اداره مهاجرت، ویزا را بدون هزینه به پاسپورت کودک اضافه کنند. وضعیت اقامت کودک به دنیا آمده در استرالیا در این حالت، کاملا به وضعیت والدین گره خورده است و اگر آنها در آینده موفق به اخذ اقامت دائم شوند، فرزند نیز اقامت دائم را دریافت خواهد کرد.
قانون اقامت ۱۰ ساله (یک استثنای مهم)
قانون اقامت ۱۰ ساله در استرالیا یک استثنای مهم برای کودکانی‌ست که در این کشور متولد می‌شوند، اما والدینشان شهروند یا مقیم دائم نیستند. بر اساس این قانون، کودکی که در استرالیا متولد شده و ۱۰ سال اول زندگی خود را به طور معمول و مستمر در این کشور اقامت داشته باشد، در دهمین سالگرد تولد خود، واجد شرایط درخواست برای تابعیت استرالیا خواهد بود.
با این حال، حفظ وضعیت ویزای معتبر برای یک دهه، چالشی بسیار بزرگ است که این راه را برای اکثر دارندگان ویزای موقت، به یک مسیر سخت و غیرقابل دسترس تبدیل می‌کند. همچنین فرزندان دیپلمات‌های خارجی که ۱۰ سال اول زندگی خود را در استرالیا گذرانده‌اند، از این قانون مستثنی هستند و نمی‌توانند از این طریق برای شهروندی اقدام کنند.
وضعیت تابعیت فرزند متولد شده در خارج از استرالیا
وضعیت والدینی که با استرالیا ارتباط دارند اما فرزندشان در کشور دیگری متولد می‌شود، یکی دیگر از موضوعات مهم و اغلب گیج‌کننده است. قوانین در این زمینه تفاوت‌های ظریف اما تعیین‌کننده‌ای با حالت تولد فرزند در خاک استرالیا و وضعیت حقوقی آن دارند که اطلاع از آنها برای این خانواده‌ها ضروری است.
حداقل یکی از والدین شهروند استرالیا است (تابعیت از تبار)
اگر فرزندی در خارج از خاک استرالیا متولد شود، اما حداقل یکی از والدین او در زمان تولد، شهروند استرالیا باشد، آن فرزند واجد شرایط دریافت شهروندی استرالیا «از طریق تبار» (Citizenship by Descent) خواهد بود. در این حالت، والدین باید با مراجعه به سفارت یا کنسولگری استرالیا در کشور محل تولد، تولد فرزند را ثبت کنند. البته والد شهروند باید حداقل ۲ سال پیش از درخواست تابعیت برای کودک، به صورت قانونی در استرالیا حضور فیزیکی داشته باشد.
والدین دارای اقامت دائم استرالیا هستند
اینجا نقطه‌ای است که یک تفاوت بسیار مهم با حالت تولد در داخل استرالیا آشکار می‌شود. اگر فرزند ۱ یا ۲ والد مقیم دائم استرالیا در خارج از این کشور متولد شود، به طور خودکار شهروند یا مقیم دائم استرالیا محسوب نمی‌شود. این تمایز نشان می‌دهد که دولت استرالیا برای تولد در خاک خود، امتیاز ویژه‌ای قائل است. در این حالت، فرزند هیچ نوع ویزایی برای ورود به استرالیا نخواهد داشت و والدین باید برای او یک ویزای جداگانه درخواست دهند. ویزای مناسب برای این شرایط، ویزای فرزند (ساب‌کلاس 101) است که به کودک اجازه می‌دهد به صورت دائم وارد استرالیا شده و به والدین خود بپیوندد.
این فرآیند مهاجرتی، برخلاف حالت تولد در داخل خاک، نه خودکار است و نه رایگان. بررسی درخواست این ویزا زمان‌بر (گاهی تا 32 ماه) و هزینه‌بر (حدود 2,665 دلار استرالیا) است. این سیاست به نوعی مقیمان دائم را به زایمان در داخل استرالیا تشویق می‌کند تا اقامت کودک به دنیا آمده در استرالیا از همان ابتدا مشخص و قطعی باشد.
ملاحظات عملی و موضوعات مرتبط با تابعیت فرزند متولد شده در استرالیا
ضمن یادگیری و اطلاع از قوانین خشک حقوقی، شما به عنوان خانواده‌ای که در آستانه تولد فرزند در استرالیا هستید، با سوالات و نگرانی‌های عملی متعددی روبرو می‌شوید. این بخش به این موضوعات، از جمله هزینه‌ها، مزایا و تصورات غلط رایج می‌پردازد تا تصویر شفاف‌تری از شرایط پیش روی شما ترسیم کند.
گردشگری تولد (Birth Tourism) یک تصور اشتباه است
گردشگری تولد به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن، خانواده‌ها صرفا با هدف به دنیا آوردن فرزند در یک کشور خارجی و کسب شهروندی برای او، به آن کشور سفر می‌کنند. این استراتژی در کشورهایی که از اصل خاک پیروی می‌کنند (مانند کانادا و آمریکا) کاربرد دارد، اما به دلیل پیروی استرالیا از اصل خون، این راهبرد در استرالیا کاملا بی‌نتیجه است. تولد فرزند در استرالیا برای والدینی که ویزای توریستی یا اقامت موقت دارند، هیچ حق اقامت یا شهروندی برای فرزند یا خودشان ایجاد نمی‌کند.
هزینه های زایمان در استرالیا برای دارندگان ویزای موقت
بیشتر شهروندان و مقیمان دائم استرالیا برای زایمان از سیستم بیمه درمانی دولتی (مدیکر) استفاده می‌کنند که هزینه‌ها را پوشش می‌دهد. اما شما به عنوان دارنده ویزای موقت به این سیستم دسترسی ندارید و مسئول پوشش تمام هزینه‌ها هستید، مگر اینکه بیمه درمانی خصوصی معتبری داشته باشید. هزینه‌های زایمان بدون بیمه به شرح زیر هستند:
- زایمان طبیعی: چندین هزار دلار استرالیا
- زایمان سزارین: به مراتب گران‌تر از زایمان طبیعی
- مراقبت‌های پیش از زایمان: شامل ویزیت پزشک و سونوگرافی با هزینه‌های جداگانه
تولد در استرالیا و مزایای قانونی آن
تولد فرزند در استرالیا و مزایای قانونی آن بسته به وضعیت اقامتی خانواده شما متفاوت خواهند بود. ازجمله مهم‌ترین مزایا برای فرزند شهروند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حق استفاده از بیمه رایگان پزشکی و درمانی (Medicare)
- حق تحصیل در سیستم آموزشی پیشرفته استرالیا
- امکان دریافت پاسپورت استرالیایی (یکی از معتبرترین پاسپورت‌های جهان)
- امکان استفاده از خدمات دولتی و تامین اجتماعی
کمک های دولتی برای والدین واجد شرایط
دولت استرالیا برای حمایت از خانواده‌ها، کمک‌های مالی مختلفی مانند پاداش نوزاد و مرخصی با حقوق برای والدین ارائه می‌دهد. دسترسی شما به این مزایا به وضعیت ویزا و شرایط اقامتی‌تان بستگی دارد.
ویزای والدین (Parent Visa)
داشتن فرزندی که شهروند استرالیا است، به طور خودکار حقی برای اقامت شما به عنوان والدین ایجاد نمی‌کند. اما این فرزند در آینده و پس از رسیدن به سن قانونی، به عنوان اسپانسر برای ویزای والدین اقدام می‌کند تا شما به استرالیا مهاجرت کنید. این یک فرآیند کاملا مجزا، طولانی و پرهزینه است.
تاثیر جدایی والدین بر وضعیت اقامت فرزند
جدایی والدین وضعیت اقامتی کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به‌ویژه اگر هر ۲ والد ویزای موقت داشته باشند. اگر یکی از والدین شهروند یا مقیم دائم باشد، جدایی تاثیری بر شهروندی یا اقامت فرزند نخواهد داشت. اما اگر هر ۲ والد ویزای موقت داشته باشند، وضعیت اقامت کودک به وضعیت والدین گره خورده است و او نیز باید همانند والدین خود ویزای خود را تمدید کند یا در صورت لزوم، کشور را ترک نماید. این موضوع به خوبی اصل «استقلال پرونده» در سیستم مهاجرتی استرالیا را نشان می‌دهد.
نکات مهم در مورد اقامت کودک به دنیا آمده در استرالیا
قوانین تولد در استرالیا و حق شهروندی، دقیق و براساس اصول مشخصی هستند که یادگیری آنها برای جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های اشتباه در مسیر مهاجرت شما ضروری خواهد بود. نکات کلیدی و نهایی این بحث را به شرح زیر خلاصه می‌کنیم.
- وضعیت تابعیت فرزندان متولد شده در استرالیا مستقیماً به وضعیت اقامتی والدین او در زمان تولد بستگی دارد.
- اگر حداقل یکی از والدین شهروند یا مقیم دائم استرالیا باشد، فرزند متولد شده در استرالیا، شهروند این کشور خواهد بود.
- این یک تصور غلط و رایج است که تولد فرزند در استرالیا به اخذ اقامت برای والدین منجر می‌شود. والدین نمی‌توانند از شهروندی فرزند خود به عنوان میانبری برای دریافت ویزا استفاده کنند و باید از طریق مسیرهای استاندارد مهاجرت برای اقامت خود اقدام نمایند.
توصیه اکید این است که شما به عنوان متقاضی مهاجرت به استرالیا، به جای تمرکز بر «تولد فرزند» به عنوان یک استراتژی مهاجرتی، تمام تمرکز و منابع خود را بر روی مسیرهای قانونی و معتبر دیگر برای کسب ویزا و اقامت برای خودتان قرار دهید و در این زمینه نیز می‌توانید از کمک مشاوران و کارشناسان خبره رانیکا بهره‌مند شوید.
سخن پایانی
مهم‌ترین نکته در مورد تابعیت فرزند متولد شده در استرالیا این است که این موضوع یک استراتژی مهاجرتی نیست، بلکه مجموعه‌ای از قوانین دقیق بر اساس اصل خون و وضعیت اقامتی والدین است. این مقاله با بررسی اقامت کودک به دنیا آمده در استرالیا و سناریوهای مختلف، از تولد در خاک استرالیا تا خارج از آن، تلاش کرد تا تصویری شفاف از وضعیت تابعیت فرزندان متولد شده در استرالیا ارائه دهد. برای اخذ ویزای استرالیا و انجام امور مهاجرتی پیچیده، به جای اتکا بر تصورات رایج، باید بر روی مسیرهای قانونی و معتبر تمرکز کنید و بهتر است از مشاوره تخصصی مجموعه رانیکا بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
1. تولد فرزند در استرالیا با ویزای توریستی چه تاثیری دارد؟
اگر شما با ویزای توریستی (که یک نوع ویزای موقت است) از یک شهروند استرالیایی صاحب فرزند شوید، فرزند شما به طور خودکار شهروند استرالیا خواهد بود. با این حال، این موضوع هیچ حق اقامت دائمی برای شما به عنوان والد خارجی ایجاد نمی کند و شما باید برای ادامه اقامت خود، به صورت مستقل برای یک ویزای دیگر اقدام نمایید.
2. آیا طبق قانون استرالیا می توان از طریق تولد در این کشور تابعیت گرفت؟
خیر، طبق قانون تولد فرزند در استرالیا، صرف تولد در این کشور به تنهایی برای نوزاد تابعیت به همراه ندارد. استرالیا از اصل خون (Jus Sanguinis) پیروی می کند. این به آن معناست که تابعیت از طریق وضعیت اقامت و شهروندی والدین به فرزند منتقل می شود، نه از طریق محل تولد یا اصل خاک در اعطا تابعیت.
